Weiser House

Hoe raar Amerika eigenlijk is blijkt pas echt goed in Chicago. En dat niet eens omdat de overweldigende glanzende skyline zo scherp afsteekt bij de bochtige straatjes die je gewend bent van al die koddige Europese stadscentra, of omdat er meer limo's op straat zijn dan mensen. Er is iets anders aan de hand, iets wezensvreemds, iets bijna onnatuurlijks. Iets dat je doet afvragen: waarom wonen er hier überhaupt mensen?

Met de fiets is alles van nabij te overzien. Bert is Utrechtenaar en heeft een duister verleden bij Tom-Tom, dus hij weet de weg, en op onze geleende roze racefietsjes scheuren we door Chicago: het centrum uit, langs het bevroren Lake Michigan, en dan dwars door de verschillende lagen van de stad. Na de wolkenkrabbers waar teveel geld verdiend wordt belanden we eerst in een uitgestrekt industriegebied, tussen verweerde kolencentrales, grote verroeste gevaartes en gigantische rangeerterreinen. Er komen gaandeweg meer scheuren in de cementen straten en de fabrieken gaan langzaam over in een soort niemandsland, een haast post-apocalyptische vlakte die enkel in leven wordt gehouden door het geraas van een achtbaans-snelweg. Maar voor de rest leeft hier niets meer: hele rijen huizen zijn dichtgetimmerd, in sommige blokken staat enkel nog één pand overeind, de rest van het terrein ligt braak. Vervallen gevels met afgebladderde reclame-leuzen wekken de suggestie van een ver, roemrucht verleden. Dan, plotseling, weten we waar we zijn: 'Historic Route 66', zo vermeldt een onopvallend verkeersbord. Ooit, niet zo lang geleden eigenlijk, was dit het startpunt van Amerika's beroemdste liftroute. Na een paar decennia is er al niets meer van over - in Amerika rust er een vloek op alles wat geschiedenis is.

We fietsen door, en bereiken langzamerhand weer de bewoonde wereld. Het eerste teken van leven is een duister sujet met een koevoet op een parkeerterrein, en al snel volgt er meer bedrijvigheid. Een armoedig schepsel verkoopt haar laatste spulletjes op straat - vier glimmende wieldoppen en een rafelig bankstel. Na de zwarte wijk volgt de Ukrainian Village, dan Pilsen, de Paseo Boricua- ooit woonden hier Oost-Europeanen, nu is de voertaal Spaans. In het Mexicaanse pannenkoekenhuis klagen ze al over gentrificación: de buurt wordt hip, de yuppen rukken op!


In het nabije 'Weiser House', een co-op van zestien man in een groot oud warenhuis op de grens van het zwarte ghetto, surfen we op de sofa. Het is een typisch kraakpand-gezelschap van bebaarde idealisten en zweverige tieners, en zoals het hoort in zo'n setting gebeurt er van alles en niets tegelijk: de een is in de weer een vrachtlading literatuur te sorteren voor het programma 'Books to Prisoners', de ander verwoed verwikkeld in het brouwen van zijn eigen bier. Veganistisch, dat spreekt voor zich, en bovendien helemaal gratis, want de bewoners halen bijna al hun proviand via dumpster diving. Maar natuurlijk, ook hier zijn er de onvermijdelijke hippe witte apple-tjes. En zoals vaker bij dit soort figuren schuilt er achter al het idealisme een naar soort naïeve verbetenheid. Het 'Weiser House' is namelijk ook een zelfbenoemd 'Activist Collective', en tot diep in de nacht wordt er bloedserieus gesproken over hoe de politie bij de volgende demonstratie wel niet moet worden bekogeld. De kabouterachtige jongen met wollige baard en pretoogjes (alleen de puntmuts ontbreekt) stelt voor eens een zelfgemaakte taser te proberen, een van de schattige meisjes vertelt lachend over die keer dat ze haar menstruatiebloed in een emmer had opgespaard als geïmproviseerde verfbom. Mijn blik wendt zich af. Achter haar, in een hoek, staat een grote tent van aan elkaar genaaide Amerikaanse vlaggen.

'S avonds racen we weer op de fiets door de stad, langs verkeersaders en onheilspellende steegjes terug naar het centrum. In de Green Mill, ooit de speakeasy van Al Capone, zingt een replica van Billy Holliday. En er is natuurlijk blues, veel blues. Wat kun je ook anders in zo'n stad?